Prof. Dr. Yenal Ünal, yakın dönem (özellikle 20. yüzyıl) Türk ve dünya tarihini entelektüel, kültürel ve sosyal gelişmeler bağlamında inceleyen üretken bir akademisyendir. Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini tarih alanında tamamlamıştır; akademik yayınları ve kitaplarıyla hem yerel tarih hem de daha geniş bağlamda fikir tarihi ve demokrasi çalışmaları alanlarında katkı vermektedir.
Prof. Dr. Yenal ÜNAL, 1981 yılında Konya Ereğlisi’nde doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini doğduğu ilçede tamamladı. Bir yıllık İngilizce hazırlık sınıfından sonra 2004 senesinde Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nü bitirdi. 2006 yılında aynı üniversiteden Prof. Dr. Ahmet Özgiray danışmanlığında “Ahmet Ferit Tek’in Hayatı, Siyasi Faaliyetleri ve Fikirleri” başlıklı teziyle yüksek lisans derecesini aldı. 2012 yılında Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kurtuluş Kayalı danışmanlığında “Refik Halit Karay’ın Eserlerine Yansıyan Düşünce Dünyası” başlıklı teziyle doktora çalışmasını noktaladı. Temel ilgi alanını düşünsel, kültürel ve sosyal gelişmeler bağlamında 20. yüzyıl Türkiye ve Dünya Tarihi oluşturmaktadır. Bilgi Toplumu, Yapay Zeka, Eğitim Tarihi ve Edebiyat Araştırmaları ilgi duyduğu diğer konulardır. 2005-2013 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda Kültür ve Turizm Uzmanı olarak görev yaptı. 2009 yılında “Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Halk Kütüphanelerinin İşlevleri ve yeni Rolleri: Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi Örneği” başlıklı teziyle uzman unvanını aldı. Ünal, 2013’ten bu yana Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı Başkanı olarak bilimsel çalışmalarına devam etmektedir. 2013 yılında Dr. Öğr. Üyesi; 2018 yılında Doçent, 2023 yılında Profesör olmuştur. Çeşitli akademik dergi, süreli yayın ve gazetelerde yayımlanmış onlarca yayını bulunmaktadır. Çok iyi derecede İngilizce, orta seviyede Almanca bilmektedir. Evli ve bir çocuk babasıdır.
Eğitim ve akademik yolculuk
Lisans: Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü (mezuniyet 2004).
Yüksek lisans: Ege Üniversitesi (2006, danışman: Ahmet Özgiray).
Doktora: Ankara Üniversitesi (2012, danışman: Kurtuluş Kayalı).
Akademik yükseliş: 2013’te Dr. Öğr. Üyesi, 2018’de Doçent, 2023’te Profesör unvanına yükselmiştir; güncel görevini Bartın Üniversitesi Tarih Bölümü’nde sürdürmektedir.
Araştırma alanları ve yaklaşımı
Prof. Dr. Yenal Ünal’ın ana ilgi alanları şu kümelerde toplanıyor: 20. yüzyıl Türkiye tarihi, düşünce/fikir tarihi, entelektüel ve kültürel tarihin kesişimleri, demokrasi tarihi ve yerel tarih çalışmaları (özellikle Bartın ve çevresi). Yayınları akademik makaleler, kitaplar, ansiklopedi maddeleri ve bildiriler şeklinde geniş bir yelpazeye yayılmıştır; Çok sayıda yayını ve atıfı bulunmaktadır.
Metodolojik olarak Ünal’ın hem ulusal düzeyde politika-düşünce ilişkilerini hem de mikro/yerel düzeyde toplumsal ve mekânsal değişimleri birleştiren bir okumaya yöneldiği; çalışmalarında birincil kaynaklar, yerel dokümanlar ve arşiv malzemelerini kullandığı anlaşılmaktadır (örnek çalışmalarda kullanılan veri ve referans türleri için ilgili yayınlara bakınız).
Seçme eserler ve kısa değerlendirmeler
Yakın Dönem Türk Tarihinde Refik Halid Karay — Refik Halid Karay’ın entelektüel ve edebi dünyasını, dönemin düşünsel çerçevesi içinde tartışan bir çalışma; modern Türk fikir tarihi açısından önemli bir kaynak.
Bartın Şehir Tarihi Üzerine Araştırmalar — Bartın’a odaklanan bir dizi makale/araştırma derlemesi; yerel tarih perspektifinden kent tarihinin sosyal ve ekonomik boyutlarını inceliyor. Yerel arşiv malzemelerine dayanarak bölge tarihi literatürüne katkı sunar.
Bartın Limanı Tarihi — Kuruluşunun 50. Yıl Dönümünde — Liman tarihini, kentin gelişimiyle ilişkilendirerek ele alan monografik çalışma; bölgesel ekonomik ve sosyal tarih için kayıt değerinde.
Ahmet Ferit Tek (monografi) — Cumhuriyet dönemi aydın portrelerinden biri üzerine biyografik ve tarihsel çözümlemeler içeren eser. Bu tür portre çalışmaları, entelektüel tarih okumaları için kaynak oluşturur.
A Study on the History of Turkish Democracy / Türk Demokrasi Tarihi İncelemelerine Bir Katkı — Demokrasi tarihine dönük analitik değerlendirmeler ve parti programları / siyasal oluşumların tarihsel bağlamda değerlendirilmesi; siyasal tarih araştırmacıları için referans eser niteliğinde çalışmaları içerir.
Çeşitli makaleler ve ansiklopedi maddeleri — Atatürk Ansiklopedisi’ne katkılar ve akademik dergilerde yayımlanmış çok sayıda makale; hem referans hem de alan içi tartışmalara kaynaklık ediyor.
Yaklaşımın güçlü yanları ve akademik katkılar
Köprü kurma: Ünal, entelektüel/düşünce tarihi ile yerel/toplumsal tarih arasında köprü kurarak, makro anlatılar ile mikro çalışmalar arasında dengeli okumalar sunuyor.
Çok yönlü yayıncılık: Monograflar, derleme eserler, makaleler ve ansiklopedi maddeleri şeklinde farklı formatlarda üretim yapması, hem akademi hem de halka dönük tarih yazımı açısından değer taşıyor.
Yerel çalışmalara verdiği önem: Bartın özelindeki araştırmaları kent tarihi literatürünü zenginleştirirken, yerel verilerin ulusal tarih anlatılarına nasıl eklemlenebileceğini gösteriyor.
Prof. Dr. Yenal Ünal’ı, akademik yaşamındaki birikimleri, titiz çalışmaları ve Türk tarihçiliğine yaptığı değerli katkılarından ötürü içtenlikle tebrik ederiz. Bilime, genç araştırmacılara ve öğrencilerine sunduğu rehberlik; düşünce tarihinden yerel tarihe uzanan geniş perspektifiyle bizlere ilham vermektedir. Kendisinin bundan sonraki akademik yolculuğunda da aynı kararlılık ve üretkenlikle çalışmalarını sürdüreceğine olan inancımız tamdır. Hocamıza sağlık, başarı ve nice verimli yıllar diliyor; emekleri için gönülden teşekkür ediyoruz.